Veel gestelde vragen - coaches 'Dementie en nu'

Vragen over videofragmenten

Vraag: “Ik vind het filmpje te confronterend of niet passend voor de deelnemers. Ben ik verplicht het te gebruiken?”

• Het gebruik van de filmpjes is niet verplicht. Het is ook toegestaan eigen beeldmateriaal te gebruiken. Let op: beeldmateriaal zomaar online zetten is niet toegelaten (rechten!). Materiaal (DVD’s en dergelijke) uitlenen of aanvragen kan via het Vlaams documentatiecentrum.

Vraag: “Deel 1, hoofdstuk 7, slide 6 en Deel 2, hoofdstuk 1, slide 9 is hetzelfde fragment?” 

• Terechte feedback, bij hoofdstuk 7, slide 6 hoort een ander fragment. We voegen dit toe online op het platform voor de DEN-coaches.

Vraag: “Ontbreken van filmfragment waar de link op slide 6, Deel II, H3 (p.237) naar verwijst.”

• Deze link werkt inderdaad niet meer. We voegen dit filmpje toe online op het platform voor de DEN-coaches.

Vragen over slides in de presentaties

Vraag: “In het boek voor de mantelzorger is er een paragraaf 6.2.2. Ontbreekt die in de handleiding voor de coach?”

• In het handboek voor de mantelzorger staat paragraaf 6.2.2 met getuigenissen op p.145. In de handleiding voor de coach, wordt er pas bij slide 16 (p. 140)gewerkt rond paragraaf 6.2.2. Tijdens de sessie komen dus eerst de tips (6.2.3) aan bod op slide 14. Deze omgekeerde volgorde kan wat verwarring geven, maar is het is dus wel de bedoeling om eerst de tips te geven alvorens de verhalen te gebruiken.

Vragen rond intake

Vraag: “Zou er een bijkomende oefening voorzien kunnen worden op de “ervaren druk” door de mantelzorger te visualiseren? Op die manier kan daar tijdens de sessie rond zorgbelasting opnieuw naar verwezen worden.”

• Voorafgaand aan het doorgaan van de sessies kan vrijblijvend een intakegesprek met de mantelzorger worden gevoerd. Op dat moment kan gepolst worden naar ervaren druk wat richting geeft aan de volgorde die zal gehanteerd worden van de hoofdstukken. Doordat we tijdens de inleidende sessie vragen waar ze het meeste nood aan hebben (pagina 32 van de map coach) krijgen we meer inzicht in de noden en de zorgbelasting die de mantelzorger ervaart. We zijn geen voorstander om op dit moment met schalen te gaan werken omdat dit de drempel om in te stappen kan verhogen.

Vraag: “Wat doe ik als ik tijdens een intakegesprek al merk dat iemand een mogelijke ‘stoorzender’ zou kunnen worden in de groep?”

• Als je in het intakegesprek merkt dat mensen morele oordelen hebben over wat goed en fout is (veroordelend – bijvoorbeeld: de dementie is ontstaan ten gevolge van een gebrek aan liefde) dan erg goed opletten of je deze persoon wel opneemt in de groep. We vullen dit aan op pagina 31: ‘We veroordelen elkaar niet’. Maak deze afspraak met de groep, zodat je hier later op kan terugkomen als het zou voorkomen.

Vragen over praktische aspecten of groepsdynamiek

Vraag: “Een sessie van 3 uur duurt lang. Dit lukt moeilijk voor ons, gezien de situatie van onze mantelzorgers (bijvoorbeeld aansluiting met openbaar vervoer, uren opvang, ...). Mogen de sessies ook gegeven worden op 2 uur of 2,5 uur?”

• Het is aan jou als coach om de inhoud zodanig aan te passen dat dit binnen het tijdsbestek kan. 3 uur is slechts een richtlijn en is afhankelijk van het tempo van de groep en hoe je zelf de groep ‘coacht’. Essentieel is dat de groep het tempo aan kan en dat er voldoende tijd blijft voor uitwisseling tussen de deelnemers. 

Vraag: “Werken met een heterogene groep is soms confronterend voor wiens familielid in een andere fase zit of een andere vorm van dementie heeft.”

• Dit is niet altijd eenvoudig. De ervaring van een andere mantelzorger horen, kan mensen overstuur maken, maar geeft ook de kans om verschillende invalshoeken te verkennen. De samenleving is immers superdivers en ook bij dementie zien we verschillende reactievormen. Geen persoon is dezelfde en ervaart dementie op dezelfde manier. Het is belangrijk om te beseffen dat je dit groepsdynamische proces ook zelf een stuk in de hand hebt. We beseffen dat dit als coach confronterend kan zijn en maakt deel uit van je groepsproces. We zullen hieraan aandacht besteden in komende intervisies.

Vragen over inhoud en sessies

Vraag: “Er is nood aan basisinformatie over dementie. De bestaande digitale bestanden zijn duur om af te drukken (kleur).”

• Er wordt een gemakkelijk af te drukken (zwart/wit) versie van de inleiding ter beschikking gesteld van de coaches.
• Je kan ook als coach volgende boeken/brochures aanbevelen bij de mantelzorgers:

De Weg Kwijt, wat mantelzorgers moeten weten over dementie. (2011) verkrijgbaar bij EDV, 7 EUR

Dementie, de essentie. Jan Steyaert. (2016) verkrijgbaar in de boekhandel of bij EDV, 12,50 EUR

Magazine: Dementie, als je ermee te maken krijgt. (2022) verkrijgbaar bij EDV, 1 EUR.

Vraag: “Zorgbelasting, deel II, hoofdstuk 2: Hoe moet het diagram gebruikt worden? Dit is voor veel mantelzorgers moeilijk.”

• Er “moet” niet meteen iets gezien dit facultatief is. Niettemin is het nuttig om de zorgbelasting in beeld brengen. Je krijgt enerzijds een objectieve score en een subjectieve score die in het diagram wordt uitgezet. Let op: dit is enkel richtinggevend. We werken momenteel een meer gebruiksvriendelijke variant uit, gebaseerd op jullie feedback.

Vraag: “Voor veel mantelzorgers bevat het materiaal nog moeilijke woorden. Kan er een soort verklarende woordenlijst toegevoegd worden?”

• Ja, deze woordenlijst kan je terugvinden online bij de documenten voor de coaches.

Vraag: “Is het deel over bewindvoering up to date?”

Er zijn sinds de uitgave van Dementie en nu belangrijke wijzigingen geweest.

• Eerder werd onderstaande tekst als leidraad doorgegeven aan de DEN-coaches. Let op, het is de bedoeling dat je zelf de bijhorende presentatie aanpast.
• Sinds 1 september 2014 is de nieuwe wet van voorlopige bewindvoering van kracht. De vroegere diverse beschermingsregimes zijn samengevoegd onder één globaal systeem waardoor de wet een overkoepelende bescherming biedt van alle meerderjarige kwetsbare personen, ongeacht of de oorzaak daartoe nu in een (verstandelijke) handicap of dementie ligt, ongeval, ziekte of spilzucht. De wet biedt dus ook een nieuwe beschermingsmogelijkheid voor mensen met psychische problemen.
• In de nieuwe wet staat de autonomie van beschermde persoon centraal. De kwetsbare personen moeten zoveel mogelijk zelf hun rechten kunnen uitoefenen. Hierdoor zal de vrederechter in elk dossier maatwerk moeten verrichten.
• Dankzij de nieuwe wet kan niet alleen een bewindvoerder voor goederen maar nu ook voor persoonsgebonden aangelegenheden aangewezen worden. Zo kan de bewindvoerder bijvoorbeeld de verblijfplaats wijzigen of voorstellen de beschermde persoon te laten opnemen in een instelling. Het gaat vanzelfsprekend enkel om die handelingen waarvoor de persoon onbekwaam werd verklaard.
• De rechter moet indien mogelijk steeds voorrang geven aan de buitengerechtelijke bescherming. Terwijl bij een gerechtelijke bescherming de rechter beslist voor welke beslissingen de betrokkene bescherming en begeleiding nodig heeft van een bewindvoerder, houdt bij een buitengerechtelijke bescherming de beschermde persoon zelf de touwtjes in handen bij wilsonbekwaamheid. De persoon vertrouwt de toekomstige rechtsbescherming over zichzelf aan iemand toe en beslist wie hem op dat moment mag vertegenwoordigen. Daarnaast kan hij in deze ‘beschermingsvolmacht’ richtlijnen meegeven waaraan zijn vertegenwoordiger zich moet houden.
• Ook wordt in de wet de rol van vertrouwenspersoon opgewaardeerd. Deze geldt als spreekbuis van de beschermde persoon en als toezichthouder op de bewindvoerder. De vertrouwenspersoon kan namelijk een belangrijke functie vervullen, bijv. inzake het voorkomen van excessen en deontologisch bezwaarlijke handelingen van de bewindvoerder.

Vragen over de intervisie

Vraag: "Moet ik de intervisie bijwonen? Dat kost mijn organisatie telkens geld."

• Toen je de opleiding tot coach volgde, engageerde je je om één keer per jaar een intervisie bij te wonen. Deze intervisie wordt begeleid door een externe professionele expert en dit volgens een specifieke methodiek . De intervisie heeft vooral als doel elkaar te versterken in het coach zijn, van elkaar te leren (een lerend netwerk te vormen dat ook tussendoor bij elkaar terecht kan) en stimulansen te geven aan de ontwikkelaars om het pakket nog beter te maken.
• Gezien de externe professionele begeleiding van een expert en de locatie kunnen we de intervisies helaas niet altijd kosteloos aanbieden, maar we zorgen dat de drempel laag genoeg blijft. De intervisies worden steeds georganiseerd door het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen en de Alzheimer Liga Vlaanderen.
• Als je om welke reden dan ook niet aanwezig kan zijn bij een intervisie, dan kan je er bij een volgende sessie wel bij zijn. We trachten de intervisies zo centraal mogelijk in Vlaanderen aan te bieden. Sommige regionale expertisecentra dementie bieden ook intervisie aan over Dementie en nu. Ook deze mag gevolgd worden.

Vragen over verdere bekendmaking en recrutering van mantelzorgers

Vraag: "Is er een mogelijkheid dat we over documenten beschikken ter recrutering van mantelzorgers?"

• Mensen een engagement laten opnemen voor meerdere middagen/avonden is niet evident. Als de zorg je boven je hoofd groeit lijkt het alsof je je nog meer moet gaan inspannen en dat voelt eerder aan als een belasting. We vinden het erg belangrijk dat mantelzorgers de kans krijgen om deel te nemen. We zoeken samen naar instrumenten voor bekendmaking om de werving van deelnemers te faciliteren.